Bij de geboorte hebben alle baby’s borstklierweefsel en ook tijdens de puberteit kunnen mannen wat overmatige borstvorming hebben onder invloed van hormonen. Doorgaans verdwijnt dit spontaan na enkele maanden. Indien dit niet verwijderd wordt, kan borstvorming bij mannen erg hinderlijk zijn. Vaak wordt er geen duidelijke oorzaak van gynaecomastie ontdekt, maar genetische oorzaken, hormonale afwijkingen of het gebruik van hormoon supplementen kunnen aan de basis liggen.

Enkele factoren die een rol kunnen spelen bij de borstvorming van mannen:

• Gynaecomastie als een bijwerking van medicatie.
• Als reactie op stofwisselingsveranderingen, bijvoorbeeld bij een lever- of nierziekte.
• Borstkanker kan ook aan de oorzaak van borstvorming bij mannen liggen.
• Verandering in de productie van hormonen of de inname van hormonen kan gynaecomastie tot gevolg hebben. Bijvoorbeeld te weinig productie door de zaadbal of door teveel stress.
• Oudere mannen produceren minder mannelijke hormonen, en maken net steeds meer vrouwelijke hormonen, met borstgroei tot gevolg, aan.

Het kan zich beperken tot een pijnlijke zone ter hoogte van de tepel bestaande uit vetweefsel en wat klierweefsel. Maar ook een teveel aan huid kan ervoor zorgen dat de indruk van een echte vrouwelijke borst ontstaat. Deze borstvorming herkent u aan de zwelling, die soms dus gevoelig kan zijn. Sommige mannen verliezen ook vocht uit de tepel.

Wij verwijzen al onze mannelijke patiënten die zich presenteren met borstvorming naar de endocrinoloog om onderliggende aandoeningen uit te sluiten. Eens dit gebeurd is, gaan we na welke chirurgische behandeling van borstvorming bij mannen best uitgevoerd wordt. Bij deze behandeling wordt er eerst een uitgebreide liposuctie ter hoogte van de borstkas uitgevoerd om het teveel aan vetweefsel te verwijderen. Wanneer nodig wordt de onderliggende borstklier verwijderd via een kleine incisie ter hoogte van het tepelhof en kan ook huidoverschot weggenomen worden.

Een mannelijke borstkas vormen bij een transman gebeurt vaak als eerste chirurgische stap van de transformatie, na het starten van de hormonen. Door de borsten bij een transman te verwijderen, verschijnt er bijna spontaan een mannelijke borstkas. Toch hoort deze borstkas nog niet altijd bij uw nieuwe lichaam.

U kunt bij dokter Sommeling terecht om uw borstkas te laten transformeren naar een mannelijke borstkas. Bij deze ingreep wordt het borstklierweefsel verwijderd. Daarnaast kan er, wanneer dit benodigd is, een deel van de huid of de tepel weggehaald worden.

Er zijn verschillende technieken om een mannelijke borstkas te vormen. De techniek die gebruikt wordt om een borstkas te vormen, is afhankelijk van 4 factoren:

• Het aanvankelijk volume van de borsten
• De hoeveelheid huidoverschot
• De elasticiteit van de huid
• De grootte van het tepelhof en van de tepel zelf

Om een mannelijke borstkas te krijgen, wordt met de Webster techniek een kleine incisie gemaakt op de plaats waar de tepelhof en de huid samenkomen. Via deze weg wordt de borstklier verwijderd. Deze techniek wordt toegepast bij transmannen met de volgende kenmerken:

• Wanneer u relatief kleine borsten hebt
• Wanneer u weinig huidoverschot hebt
• Wanneer uw huid een goede elasticiteit heeft
• wanneer u een kleine diameter van het tepelhof hebt

Wanneer u de peri-areolaire techniek gebruikt om een mannelijke borstkas te krijgen, wordt er een incisie gemaakt rondom de tepel. Via deze weg wordt de borstklier volledig verwijderd. Het litteken wordt geplaatst tussen de overgang van uw tepelhof en de huid en is hierdoor bijna onzichtbaar.

Deze techniek wordt toegepast bij transmannen met de volgende kenmerken:

• Wanneer u middelgrote borsten hebt
• Wanneer u een matige hoeveelheid huidoverschot hebt
• Wanneer uw huid een minder goede elasticiteit heeft
• Wanneer u een grotere diameter van het tepelhof hebt

Bij deze techniek wordt een incisie boven en onder de borst gemaakt. De borstklier wordt samen met de tepel, tepelhof en huidoverschot in één keer verwijderd. Hierdoor verloopt het litteken horizontaal van de zijkant van de borst tot op twee centimeter van het borstbeen. De tepel wordt opnieuw ingeplant op de borstkas als een huident en blijft daarna vijf dagen afgeschermd. Zo kan de tepel goed genezen. Deze techniek wordt toegepast bij transmannen met de volgende kenmerken:

• Wanneer u naar verhouding grote borsten hebt
• Wanneer u een grote hoeveelheid huidoverschot hebt
• Wanneer uw huid geen goede elasticiteit heeft

Een tijdje geleden zette u de dappere stap: u besloot om uw persoonlijkheid in het juiste lichaam te plaatsen. U merkt dat, door de opgestarte hormoontherapie, er enige borstvorming optreedt. Toch blijft het volume en de stevigheid van uw borstontwikkeling beperkt. Om uw borsten de gewenste vorm en uiterlijke kenmerken te geven, kunt u volume toevoegen onder de vorm van een silicone borstprothese of door het toevoegen van eigen weefsel.

Een borstvergroting voor een transvrouw kan de kers op de taart zijn. Het is vaak een belangrijke eerste stap in uw lichamelijke transitie. In de praktijk van dokter Sommeling gaan we discreet te werk en behandelen we u met het respect dat u verdient.

Net zoals bij cisvrouwen, dienen we bij een borstvergroting bij transvrouwen rekening te houden met de ontwikkeling van het lichaam. U komt pas in aanmerking voor de ingreep wanneer u al enkele maanden hormonen neemt en u doorverwezen werd door uw behandelend psycholoog en/of psychiater. De vergoeding van een borstvergroting voor transvrouwen komt meestal niet in aanmerking voor een terugbetaling van de mutualiteit.

De technieken die we gebruiken voor een borstvergroting bij transvrouwen zijn gelijklopend aan die van een borstvergroting bij cisvrouwen. De incisie wordt in de onderste borstplooi geplaatst zo dat deze niet zichtbaar is. Via deze weg wordt dan een borstprothese geplaatst onder de borstklier en onder de grote borstspier. Dit om de zichtbaarheid en voelbaarheid te minimaliseren.

Wanneer u kiest voor een beperkte vergroting, kunt u gebruikmaken van eigen weefsel onder de vorm van lipofilling. Hierbij wordt een liposuctie ter hoogte van de buik of benen uitgevoerd. Het verkregen vet wordt zo verwerkt dat dit opnieuw kan ingespoten worden ter hoogte van de borstregio.

Uw borsten veranderen in de loop van uw leven. Ze kunnen groter worden, door gewichtstoename of zwangerschap, of ze kunnen kleiner worden en hun stevigheid en vorm verliezen, bijvoorbeeld na borstvoeding of door gewichtsverlies. Hoe ze veranderen is vaak erg onvoorstelbaar en kan onaangename gevolgen met zich meebrengen, zoals: huidirritaties, rug- en nekklachten, hinder bij sporten, schaamte om badkledij aan te doen of om intiem te zijn met uw partner.

Om deze klachten aan te pakken zijn er verschillende oplossingen, afhankelijk wat uw verwachtingen zijn:

• Voor een kleiner borstvolume kiest u best voor een borstverkleining of borstreductie.
• Bent u tevreden met het volume van uw borsten en wilt u enkel de vorm aanpassen? Of wenst u meer stevigheid in uw borsten? Dan raden we u een borstlift aan.

Een borstverkleining kan een einde maken aan de lichamelijke klachten die vrouwen ervaren als gevolg van (te) grote borsten, zoals: pijn in de nek, rugklachten of infecties onder de borsten. De meeste vrouwen kiezen dan ook bewust voor een borstverkleining als oplossing voor hun gezondheidsproblemen.

Het doel van de ingreep is om het volume van de borst te verkleinen en de borst weer een mooie vorm te geven waarbij ook de tepels gelift worden.

Tijdens uw consultatie luisteren we naar uw specifieke verwachtingen. Samen met u bekijken we voor welk type van borstverkleining u in aanmerking komt, en informeren we u over deze ingreep. Het type van borstverkleining wordt voornamelijk bepaald door de grootte van de borst, de graad van doorzakking en de huidkwaliteit. Als er ook overtollig vet of huidweefsel aanwezig is aan de zijkanten van de borstkas, zullen we hiervoor ook een liposuctie  uitvoeren tijdens dezelfde ingreep.

Bij dit type van ingreep is een financiële tegemoetkoming van het ziekenfonds vaak mogelijk. De tegemoetkoming hangt af van verschillende factoren:

• hoeveelheid klierweefsel dat we verwijderen
• BMI van de patiënte
• de grootte van de borst

De adviserende geneesheer van uw mutualiteit beoordeelt deze factoren met een gestandaardiseerd document dat u na uw consultatie meekrijgt. Wanneer uw tegemoetkoming is goedgekeurd, wordt de hospitalisatie voor uw borstverkleining vergoed door de mutualiteit.

Met een borstlift (of mastopexie) verhogen en verstevigen we de borsten door het aanwezige borstklierweefsel te herschikken en zo de borst opnieuw te vormen en te ondersteunen. Met deze ingreep geven we de borsten opnieuw een jonge uitstraling en vorm. We verplaatsen de tepels terug naar hun oorspronkelijke positie, net boven de onderste borstplooi.

Sommige vrouwen willen niet enkel een lift van de borst, maar ook een borstvergroting. Een combinatie van deze ingrepen noemen we een augmentatie-mastopexie. Hiervoor gebruiken we een prothese of het lichaamseigen vet. Tijdens de consultatie bespreken we samen met u uw verwachtingen, en kijken we naar de graad van doorzakking en de huidkwaliteit. Zo bepalen we de voor u geschikte ingreep.

Ontevredenheid over het volume van uw borst kan een belangrijke emotionele belasting met zich meebrengen. De oorzaak van deze onvrede kan zeer divers zijn. Door een borstvergroting kunnen we dit ongemak verhelpen.

Er zijn verschillende redenen om een borstvergroting (of borstaugmentatie) te laten uitvoeren:

• Wanneer u gewoonweg gelukkig wilt zijn met uw figuur
• Wanneer u terug wilt keren naar de vorm die uw borsten hadden voor uw zwangerschap
• Wanneer u evenwicht wilt brengen tussen beide borsten

Wat uw persoonlijke reden ook mag zijn, het is steeds belangrijk om u correct te informeren en de juiste informatie te krijgen. Alleen zo kunt u doordacht een keuze maken en de geschikte behandeling ondergaan. Tijdens een consultatie informeert Dokter Sommeling u graag objectief over het resultaat dat u mag verwachten, de ingreep en de nazorg.

Tijdens de consultatie luisteren wij naar uw gewenste resultaat, en informeren u over de mogelijke technieken waarmee u dat resultaat kunt behalen. Wanneer u voor een borstprothese kiest, beslissen we samen over de verschillende aspecten van het implantaat (inclusief profiel, projectie en breedte). We overlopen grondig samen met u de volledige procedure. We bekijken welke incisie we gaan gebruiken en in welke positie we de prothese gaan plaatsen Voor de implantaten gebruiken we steeds de laatste generatie silicone gel. De implantaten zijn op basis van een cohesieve gel, waarmee de kans op lekkage minimaal is.

Voor een zo natuurlijk mogelijk aanvoelend resultaat, kiest u best voor lipofilling. We bespreken met u hoeveel vet we kunnen transplanteren, en gaan na of uw buik en billen hiervoor voldoende vetweefsel hebben. Is het vetpercentage te beperkt, of als dit  onvoldoende volume toename zal opleveren, kunnen we kiezen voor de hybride techniek. Met een hybride borstvergroting voelt u de prothese minder en krijgt u toch voldoende volume.

Er zijn verschillende technieken waarmee we uw borsten kunnen vergroten:

1. Borstvergroting door borstprothesen of implantaten
   Dit is de meest frequent gebruikte techniek. De borstvergroting wordt uitgevoerd door een prothese met een vooraf bepaald volume te implanteren via een kleine incisie in de borst. Het type prothese wordt in samenspraak met u gekozen tijdens de consultatie.
2. Borsten vergroten via lichaamseigen vet (lipofilling)
   Wanneer u graag op een zo natuurlijk mogelijke manier een borstvergroting wilt laten uitvoeren, dan is het gebruik van eigen vetweefsel een optie. Deze techniek noemen we lipofilling of fatgratfing. Bij lipofilling nemen we vetweefsel van de billen of de buik met een liposuctie. Dit vetweefsel wordt verwerkt en opnieuw aangebracht ter hoogte van de borsten. Let wel, het volume dat we kunnen toevoegen is beperkt.
3. Een hybride borstvergroting
   Deze techniek is een combinatie van bovenstaande technieken. In de borst plaatsen we een kleine prothese, waarna we vet transplanteren naar de borst. De lipofilling gebeurt vooral ter hoogte van het decolleté en de zijkant van de borst, waardoor de prothese zelf minder voelbaar is en u een natuurlijker resultaat krijgt.

De operatie voeren we uit in dagopname. U komt ’s ochtends binnen en kan dezelfde dag weer naar huis. U moet dus niet overnachten in het ziekenhuis. De eerste 4 weken na de operatie draagt u overdag én ’s nachts een bh, om de genezing en het beoogde resultaat te bevorderen. Het hervatten van de dagdagelijkse activiteiten is mogelijk na 3 à 5 dagen, afhankelijk van de uitgebreidheid van de procedure.

Vrouwen bij wie de diagnose van borstkanker gesteld is, komen terecht in een langdurig traject van diagnostiek, chirurgische behandeling, al dan niet aangevuld met radio- en/of chemotherapie, en opvolging. Dit op zich is al een zware beproeving.

Tijdens de chirurgische behandeling van borstkanker wordt er een deel van de borst of de volledige borst verwijderd. Dit laat zichtbare sporen na ter hoogte van de borst. Daarnaast veroorzaakt deze ingreep vaak pijnklachten, en heeft het ook een invloed op de mentale toestand, of het zelfvertrouwen, van de vrouw. Dit afgenomen zelfvertrouwen speelt dan weer in op lichamelijk en seksueel vlak.

Niet elke vrouw die in behandeling is voor borstkanker, streeft een reconstructie na. Toch is het belangrijk om te weten dat er voor iedereen een aangepaste oplossing voor handen is. Sommige patiënten willen vanaf het moment dat er borstkanker vastgesteld is, zich zo goed mogelijk informeren en de eerste stappen naar een borstreconstructie zetten. Anderen zullen pas jaren later deze stappen zetten.

Tijdens een consultatie zal dokter Sommeling u objectief informeren over deze ingreep, de voor- en nadelen, het verloop van de operatie en de nazorg. Zo kunt u een weldoordachte beslissing maken over uw leven na borstkanker.

Bij een borstreconstructie proberen we het verloren borstvolume terug te herstellen, en de borsten hun vorm en uiterlijke kenmerken terug te geven. Dit doen we door opnieuw een symmetrisch resultaat van beide borsten te krijgen, eventueel met behulp van een bh. Bij een natuurlijke borst zijn de linker- en rechterborst nooit 100% gelijk. Toch proberen we deze zo gelijk mogelijk te hebben op het einde van het traject. Het uiteindelijke doel van een borstreconstructie is dan ook om een symmetrisch resultaat te verkrijgen bij het dragen van een bh.

Voor het reconstrueren van de borst zijn er verschillende types van reconstructies mogelijk, welke afhankelijk zijn van de borstkanker behandeling die u bent ondergaan. Om de vermindering aan volume en huid te kunnen herstellen, bekijken we tijdens een consultatie welk lichamelijk effect borstkanker op u heeft gehad. We bespreken dan ook samen met u welke types van borstreconstructie voor u mogelijk zijn.

Hieronder omschrijven we in grote lijnen de verschillende mogelijkheden.

Bij een borstsparende behandeling wordt de tumor uit de borst verwijderd. Dit wordt vaak gevolgd door een radiotherapie. Bespreek deze ingreep met uw behandelende arts of oncoloog. Wanneer u deze behandeling overweegt, mag er slechts een beperkt tumorvolume aanwezig zijn in vergelijking met het borstvolume.

Wanneer er een indeuking of vervorming in de borst ontstaat, kunt u ervoor kiezen om dit op te vullen met lichaamseigen vetweefsel, lipofilling. U kunt er ook voor kiezen om deze vervorming op te vullen met huid- en vetweefsel, zoals een huidflap. Het verwijderen van een tumor uit de borst is niet zonder gevolgen en littekenweefselvorming kan later pijnklachten veroorzaken in de borst. Lipofilling kan een halt geven aan deze klachten. De aanwezige littekenstrengen worden aangevuld met lichaamseigen vet, waardoor het inwendige litteken soepeler wordt. Na enkele maanden zullen de pijnklachten ook minderen.

Als de volledige borstklier verwijderd werd (mastectomie) tijdens de oncologische behandeling, kan deze op verschillende manieren gereconstrueerd worden. De gekozen techniek is afhankelijk van:

• De keuze van de patiënte
• Haar verwachtingen
• En of er op een huidbesparende manier gewerkt is bij de eerste operatie of niet

Wanneer een niet-huidbesparende mastectomie verricht werd, dan wordt zowel het borstklierweefsel als de huid gereconstrueerd. Werd er een huidbesparende techniek gebruikt, dan wordt enkel de borstklier zelf gereconstrueerd.

Met iedere borstreconstructie streven we naar een resultaat dat sterk gelijkt op de oorspronkelijke vorm, textuur en het gevoel van de borst. Een borstreconstructie met eigen weefsel, of autologe reconstructie, wordt dan ook als de gouden standaard gezien. Bij een niet-huidbesparende mastectomie kunnen zowel de borstklier als de huid van de borst tegelijkertijd gereconstrueerd worden. Er wordt huid- en vetweefsel van een andere plaats op het lichaam naar de mastectomie site getransfereerd. Dit huid- en vetweefsel wordt gevormd om het uitzicht van een borst te bekomen.

Meestal wordt het huid- en vetweefsel samen met een aanvoerend en afvoerend bloedvat vrijgemaakt ter hoogte van de buik en verplaatst naar de borst. Dit heet de deep inferior epigastric artery perforator (DIEP) flap. De buikspieren blijven intact en de stevigheid van de buik komt niet in het gedrang. Er wordt wel een microchirurgische anastomose tussen de bloedvaten uitgevoerd. Deze kunnen verstopt raken, waardoor er een kans is dat de flap het niet overleeft.

Wanneer er onvoldoende weefsel op de buik aanwezig is, kan een gelijkaardige operatie toch uitgevoerd worden. Hierbij wordt het huid- en vetweefsel van op de rug gebruikt.

Sommige patiënten beschouwen een reconstructie van de borst met eigen weefsel als een te grote ingreep. Anderen willen het risico op het niet slagen van de ingreep door verstopping van de bloedvaten niet nemen. Voor hen is een reconstructie met silicone borstprothesen een goed alternatief.

Deze ingreep heeft het beste resultaat wanneer we een huidbesparende mastectomie uitvoeren bij een patiënte met relatief kleine borsten. Grote volumes zijn moeilijk om op een natuurlijke manier te reconstrueren en geven vaak een teleurstellend resultaat. Om dit op te lossen, kunnen we de prothese aanvullen met een lipofilling. Hierbij reconstrueren we toch een deel van de borst met eigen weefsel. Deze combinatie verbetert niet alleen het uitzicht, de aanwezige prothese is ook minder voelbaar.

Vrouwen worden vaak geconfronteerd met de wetenschap dat ze een sterk risico hebben op de ontwikkeling van borstkanker. Zij kunnen dan kiezen voor een preventieve mastectomie van beide borsten en een onmiddellijke reconstructie. Hierbij wordt niet enkel de huid, maar vaak ook de tepelhof en de tepel zelf gespaard. De borstklier wordt verwijderd en vervangen door eigen weefsel, door een borstprothese of door een borstprothese en lipofilling.

Door vroegtijdige screening is de leeftijd van deze groep patiënten geleidelijk aan het dalen. Deze jonge twintigers hebben vaak nog geen kinderen, maar wel een kinderwens. Andere vrouwen zijn dan net gestart met hun carrière, waardoor ze een langdurige afwezigheid niet zien zitten. Als alternatief kunnen deze vrouwen kiezen voor een bilaterale mastectomie en reconstructie met prothesen. Op latere leeftijd kunnen we deze prothesen verwijderen en vervangen door een lichaamseigen reconstructie.

Elke borstreconstructie is anders. Het is onze bedoeling een behandelingsplan op te stellen waarin u zich zo goed mogelijk kan vinden. We bekijken samen met u naar de gebruikte technieken en de planning van de ingreep.

De ingreep van een reconstructie verloopt doorgaans in 3 fasen:

• Fase 1
  De geamputeerde borst wordt gereconstrueerd. Op basis van de gekozen techniek gebeurt de reconstructie met eigen weefsel, of met een prothese
• Fase 2
  Ongeveer drie maanden na de eerste ingreep, zorgen we voor symmetrie tussen beide borsten. Dit kan gebeuren door bijvoorbeeld een borstverkleining, het liften van de borsten of een lipofilling van een niet-behandelde borst
• Fase 3
  Wanneer nodig reconstrueren we de tepel. Doorgaans gebeurt dit een drie maanden na de tweede ingreep

Borstreconstructies zijn sinds enkele jaren volledig terugbetaald door de mutualiteit. Er worden geen extra esthetische supplementen aangerekend. Dit is van toepassing zowel voor nieuwe patiënten als voor patiënten die in het verleden een borstamputatie hebben ondergaan.

Voor andere indicaties voor reconstructie kan ook een terugbetaling verkregen worden. Zoals bij het Syndroom van Poland, het verlies van borstweefsel na eerdere ingreep of trauma, of bij personen met een sterk verhoogd risico op borstkanker. Hiervoor dient u wel een speciale aanvraag te doen.